Anaa gyud ang kwarta sa basura
Di lang mga scavengers ang nakakuwarta sa basura kaniadto diha sa Inayawan Sanitary Landfill.
Di ko moingon nga wa makakwarta ang present administration uban sa pagdumala diha sa landfill ni Engineer Randy Navarro kinsa giintriga ni Cebu City Councilor Nida Cabrera nga miabang og mahal sa mga dump truck paglabay sa mga basura didto sa Consolacion.
Kung imbestigahon man kini mas maayo sab tingaling tan-awon kun di ba disadvantageous sa Cebu City Government ang paagi kaniadto nila ni Kongresista Tomas Osmeña ug City Councilor Jun Pe, deputy mayor sa landfill operations nga nag-abang ang Siudad og mga dump truck nga balig tag P1,200 matag oras.
Sila si mnlalaban Janeses Ponce, presiding officer sa Solid Waste Management Board ug Navarro mipakita og dokumento niadtong Sabado atol sa akong programang “Dialogue on the Air” sa dySS Super Radyo nga “purchase request” bahin sa kwestyonableng transaksyon.
Kung atong kwentahon posible nga gamay ra og nabulsa si Navarro kana kun naa man sa iyang pag-abang karon ug mga dump truck nga P3,998.37 contract price matag 24 oras sa 15 ka mga units.
Sa akong kwentada, sa kanhi paagi nilang konsehal Jun Pe kaniadto mobalor og P28,800 ang mabayran sa Siudad sulod sa 24 oras.
Gawas pa sab unsa ka tinuod kining nanggawas nga isyu karon nga sa panahon nilang Osmeña ug Pe mipagawas og P20 milyones ang Siudad gikan sa calamity fund pag-abang og mga equipment aron ipatay sa duha ka sunog nga nahitabo sa landfill.
Pero sa mga sunog nga nahitabo sa pagdumala na ni Navarro way single centavo ang nagasto sa Siudad.
Gani nasilag usab karon sila si Warlito Ignacio presidente sa mga scavengers sa Inayawan kay niadtong panahon ni Pe sa pagdumala sa landfill puwerte nilang tabang ug nangapaso sa pagpatay sa sunog pinaagi sa mano-mano apan igo ra silang gipakaon sa konsehal ug wa gani mohatag og tambal sa ilang mga paso.
Way plano niini ang Visayas Ombudsman nga moimbestigar sa pangwarta sa basura sa kanhi pamunoan ug ning kasamtangang administrasyon?
* * *
Insakto kaayo ang obserbasyon ni manlalaban Benjamin Cabrido professor sa environmental law sa University of San Jose-Recoletos nga ang kagahi sa ulo sa mga tawo pag-segregate sa basura ug ang kapakyas sa kapulisan sa pagpanakop sa mga magpasagad og labay sa basura maoy hinungdan nga nainutil ang balaud nga RA 9003 kon Solid Waste Management Act.
Sama sa akong giingon nga anaa gyud sa atong batasan nga nag-ayo lang kita sa sinugdanan. Karon wa na kaayo matuman ang segregation sa mga basura kay way dakup.
Mas epektibo lang seguro ning atong kampanya kun ang mopasiugda mao ang mga artista. Akong gisingit ngadto kang Dingdong Dantes kining maong punto nga mibisita sa among programa ug siya mipasalig nga andam siyang mosuporta basta lang dunay igong panahon.
Si Cabrido nga konektado usab sa Philippine Earth Justice Center ug sa Global Action on Climate Change miingon nga sa siyam na ka tuig nga napasar ang balaud wa pa gyuy napapriso.
Si Amancio Dongcoy sa Department of Environment and Natural Resources ubos sa Environmental Management Bureau ug coordinator sa Regional Solid Waste Management mibutyag nga ang taga-gobyerno gyud maoy mga malapason kaayo ilabina ang mga mayor sa mga environmental laws ilabina sa pag-operate og mga dumping site.
Daghan pa kaayong mga local government units ang wa makatuman pagbutang ug mga MRF kon Materials Recovery Facility.
Iyang giangkon nga inutil ilang ahensya pagpahamtang og silot kay ang ilang mga labaw mahadlok sa mga politiko.
Matud niya nga estrikto lang sila sa mga pribadong kompaniya.
Midason usab niini si Alan Dinampo sa PCAPI-7 nga tungod sa ka estrikto sa DENR daghan nang mga kompaniya ang mipatuman sa mga lagda bahin sa pag-dispose sa mga basura.
Apan ang dakung hagit karon mao kining mga nag-negosyo sa paghakot sa mga hugaw gikan sa septic tank.
Asa man nila ilabay ang mga hinabwa nga di naman modawat ang Inayawan Sanitary Landfill?
Giingong dunay labayanan sa usa sa mga lungsod sa norte apan subo nga palandungon duna pay mga impormasyon nga anha ra ilabay sa mga kanal.
* * *
Maayo kay gitinuod gyud sa Committee on Discipline and Investigation (CDI) sa Kapitolyo pinangulohan ni manlalaban Lito Astillero ang pag-imbestigar sa duha ka mga kawani sa Cebu Provincial Government nga nagdala og sexy nga babaye sa tungang gabii ug nanagsuyop og shabu sulod sa ilang opisina.
Si Astillero mibutyag nga gipirmahan na ni Gov. Gwendolyn Garcia ang termination order batok sa mga salawayong kawani nga sila si Cirilo Abrenica Jr administrative aide VI sa Provincial Planning and Development Office ug ang casual nga trabahante nga konektado sa Office of the Governor nga si Cyril Soleta.
Nagpasabot lang gyud nga way gisantos si Governor Garcia batok sa mga badlungon.
Alang lagi nako gikinahanglan lang sab nga kini maoy insaktong silot tungod kay tanang mga kawani sa Kapitolyo ug mga opisyales nanagkinto kanunay sa ilang trabaho nga di masipyat tungod sa ka-estrikta sa gobernador.
Gani ultimo ang pagsigeg late suspensohon man gani ug kadtong dili makatambong sa flag raising ceremony sa matag adlawng Lunes automatic nga tunga ra sa adlaw ang trabaho.
Maglaum ko nga ang pagkataktak sa serbisyo nilang Abrenica ug Soleta maoy magsilbeng warning sa ubang mga kawani ug maghatag kini og giya sa mga mosunod nga pamunoan nga moseryoso gyud batok sa mga kawani nga badlungon.
* * *
Wa gyud ikahimuot sa mga pamilya sa tulo ka mga sityo sa barangay Luz ang desisyon ni RTC Judge Ramon Daomilas nga hinay-hinayon na sila sa pagpangguba sunod Lunes, Oct. 8.
Sila si Generosa Corbita ug Bebie Barellano presidente ug secretary sa ilang kahugpungan nga Barrio Luz Urban Poor Fraternal Organization nga kun ipamugos gyud ang pag-demolish kanila dili gyud mahitabo nga mamahawa sila sa lugar.
Matud nila nga mibisita sa akong programang “Saksi” niadtong Biyernes nga magtolda lang sila sa lugar hangtud nga makabalhin na sila sa relocation site nga ihatag sa city government.
Gani ilang gipasabot nga kun mahimo unya na lang sila pang-gub-on inig Marso nga tingsira sa klase kay daghan silang mga estudyante nga maapektahan.
Alang nako maki-angayon kini’ng hangyo sa mga residente kay labing tinuod biktima lang gyud ning mga tawhana sa bati nga pamolitika.
Kung nakaantos og pila ka tuig nga pinaabot ang mga tawo nga mopaguba way rason nga di makainat gamay sa ilang pasensya ug kalooy.
Maayo tingaling hinuktukan niining mga interesadong mopaguba nga dili kini ilang yuta kun dili iya sa kagamhanang probinsyal.
Maluoy sab mo! Bisag pinaskuhan na lang!
