Wa na gyuy delicadeza ning ubang huwes

Wa pa si Leo Lastimosa makiha og kasong libel ni kanhi governor Gwendolyn Garcia, kaniadto pa ko nanawagan sa atong mga huwes ug mga piskal nga undangon na nila ang pagdawat sa ipanghatag nga allowance gikan sa Cebu city government, sa Cebu provincial government ug gikan sa ubang mga local government units.

Gituyo nako ang maong panawagan aron makamintinar gyud og “judicial independence” ang atong mga nangalagad sa hustisya ug di magawngan sa mga “political animal.”

Sa akong na-obserbahan bugtong si kanhi Regional Trial Court judge ug karon Court of Appeals Associate Justice Gabriel Ingles lang ang misanong sa akong panawagan.

Ang uban, wa man tuod modawat sa allowance nga gitagana gikan sa Kapitolyo kay naglain ang buot ngadto ni Gwen apan padayong midawat gikan sa Syudad kay maayo ang pakigrelasyon ngadto kang kanhi mayor Tomas Osmeña.

Duna say huwes kaniadto nga napugos na lang pagbalibad sa pagdawat sa iyang allowance gikan sa City Hall kay napugngan og pipila ka buwan iyang allowance dihang nagpagawas og kamandoan nga i-release ngadto sa mga public utility jeepney operators ang ilang mga units nga Mandaue bound nga moagi sa Osmeña Boulevard ug gipadakop ni Tomas.

Pero kasagaran sa mga huwes modawat gyud kay legal lagi kuno unya magamit sa ilang pamilya ug sa opisina. Ang importante alang nila nga magpabilin ang ilang “judicial independence”.

Duna pa koy nahibaw-an nga dunay huwes kaniadto nga maoy mahimong tigpamaba sa ilang grupo sa panahon nga mag-courtesy call sila sa opisina sa local chief executive kung ma-alanganin ang pag release ang sa ilang allowance.

With all due respect, ambot asa kutob ang ilang giingon nga “judicial independence” sa panahon nga dunay mga kaso nga masang-at nga naglambigit sa mga local government unit (LGU) nga mipatambok kanila.

Pero duna pay mas baga og nawng kay sa mga huwes kay ultimong lagyo nga mga lungsod gisudlan sa pundok sa mga piskal pagpangayo og allowance bisag wa mangalagad didto.

Maglaum ko nga niining liderato ni Chief Justice Ma. Lourdes Sereno, undangon na ang pagpanawat og allowance sa mga huwes gikan sa mga LGUs.

* * *

Maglaum ko nga wa nay isyu ug wa nay daghang bagulbol ang mga sakop sa senior citizens karong Biyernes ug Sabado atol sa pagpang-apod-apod sa tag P2 mil nga financial assistance gikan sa Cebu city government.

Gipahibaw kagahapon ni Mayor Michael Rama atol sa pagbukas sa kasaulogan sa “senior citizens’ month” nga unahon ang taga-north district karong Biyernes ug sa Sabado alang sa taga-south.

Samtang karong Disyembre himoon ang pagpang-apod-apod sa tag P4 mil nga maoy katapusang tipik sa P10 mil nga budget matag miembro.

Ambot lang kun nasubay na ba kadtong isyu kaniadto nga dunay mga senior citizens nga magdoble og kobra.

* * *

Unsa katinuod nga dunay mga mayor dinhi sa Sugbo ug ubang mga opisyales sa national line agencies nga gipangduol sa grupo nila ni Janet Lim Napoles aron madakdakan sab og peke nga mga proyekto gikan sa P34 billion nga Malampaya funds sa tuig 2002 to 2011?

Ang Malampaya fund gikan kini sa buhis o kita sa gobyerno sa Malampaya gas project sa Palawan nga kinahanglang adto kini ihapak sa mga energy related projects.

Ang Commission on Audit (COA) gikatakdang mopagawas sa resulta sa ilang imbestigasyon sa dili pa mag-Nobyembre kun gi-unsa pagwaldas ang Malampaya funds.

Pinaagi kang Commission on Audit Chairperson Grace Pulido Tan, gi-audit nila karon ang P900 million nga napunta sa Department of Agrarian Reform (DAR).

Sa pasi-unang imbestigasyon, duna nay mga pangan sa mga mayor didto sa Luzon nga mitumaw nga posibleng may kalambigitan sa ghost projects sa Malampaya funds.

Sa testimoniya ni Benhur Luy, dunay 12 ka mga non-governmental organizations (NGOs) ni Napoles ang gipalihok kaniadto aron pagmaniho sa mga ghost projects nga gi-pondohan ug dul-an sa usa ka bilyon gikan sa Malampaya funds.

Ang mga whistle-blowers nagkanayon nga halos pareho lang ang Malampaya fund scam sa pork barrel scam. Ang nakalain lang kay sa Malampaya, mga local chief executives sama sa mga mayor ug gobernador maoy kakonsabo ni Napoles.

Apil sa kiha puhon mao si kanhi Agrarian Reform Secretary Nasser Pangandaman, gawas kang Napoles nga nakasakiyo ug P900 million sa Malampaya funds.