Duna karoy bata sa India, mga tulo ka buwan pa ang edad, nga kang kansang lawas mo padilaab sa iyang kaugalingon. Gi-obserbahan kini karon sa mga doctor didto kon kining nahitabo kaniya pruweba ba sa giingong spontaneous human combustion o naka-agum ba lang kini og child abuse.
Sa atong pag-basa og taho o sugilanon nga mga sama niani bation nato ang kauhaw sa pag-saksi sa hitabo uban sa panghinaut nga masabtan o matugkad ta kini. Ug kay lagi di man kitang tanan maka lupad lang dayon pa-ingon sa kiliran sa maong bata sa usa ka tambalanan sa India, manghinaut lang kita nga dunay usa ka “documentary” nianing daw kahibulongang hitabo.
Karong semanaha, daghan kaayong mga documentary nga pelikula nga gipasundayag dinhi sa atong dakbayan. Ang uban sa Ayala Onstage, ang uban sa CAFA sa USC Talamban, ang uban sa STC (St. Theresa’s College) Audiovisual Room ug ang uban sa Cebu Cultural Center sa Lahug sulod sa High School campus sa UP.
Gagikan sa mga nasud sama sa France, Somalia, Israel, Kenya, East Timor, Japan, Italy, Cambodia, Spain, Australia, Ecuador, Russia, Myanmar, USA ug Indonesia ang maong mga documentary films. Midagsa kining maong mga pelikula sa atoa para sa 2nd Cebu International Documentary Film Festival. Kini ang unang exclusive documentary film festival sa Asia. Kasagaran gud sidelight ra man ang mga documentary sa mga dagkong film festival. Mao nga ang atong lugar maoy naka huna-huna paghimo ning maong pelikulanhong kalihukan diin puros ra documentary ang ipasundayag og pasidunggan.
Ang maingon tang “official” opening ning maong kalihukan mao ang pag pasalida sa Ayala Onstage sa Forgotten Soldiers ni Donald Plata nga nakadaug sa 2012 GOLDEN PEER AWARD for Best Feature Length Docudrama. Kabahin kini sa mga Philippine Scout sa 2nd World War II, labi na sa ilang gisagubang Bataan ug Corregidor.
Swerte si Plata nga na-abtan pa niyang buhi ang pipila ka veterans nga maoy niasoy sa ilang giagian. Gawas ni Plata, duna say mga batan-ong director sa Pilipinas nga misalmot nuon sa competition category ning maong film fest. Dunay pelikula ang Dumaguete based nga si Carmen del Prado kabahin sa gihimong swim for a cause para sa mga biktima sa linug nga nahitabo niadtong 2012 sa Negros Oriental. Gidala niya sa presscon ang usa sa mga swimmer, ang German national nga si Larissa Gutsch. Laing batan-ong director nga miapil usab sa maong katigorya mao si Dani Bautista. Ang iyang pelikulang “Tagad” kabahin sa tulo ka skateboarders diri sa Sugbo nga lain-lain og social background o kahimtang sa kinabuhi.
Ang mga nagpaluyo sa Cebu International Documentary Film Festival (Lilu Aliño, Denise Pegarido ug uban pa) nanghinaut nga maparihas na unya sa Cannes ang Cebu nga maila isip usa sa mga sentro sa pelikula. Murag moduyog ako nianing ilang damgo kay kon matuman kini, dili na lang beach and videoke ang Cebu experience.