Mahug tingali duh aka klase ang mga maniniyot sa kabilin. Usa niani ang manguhag hulagway para sa usa ka libro o coffee table book. Ug kay mahal man ang pagprinta og libro mao nga komplito sa galamiton ang maong maniniyot.
Ang laing klase sa maniniyut nga manguha usan og hulagway sa kabilin nga mao ang mga bloggers. Kasagaran kanila ang camera sa cellphone maoy gamiton.
Giawhag sa Ramon Aboitiz Foundation Inc. ang mga bloggers o manunulat sa internet pag blog kabahin sa kabilin og nga sa ingon mahimo na silang Heritage Bloggers.
Misuway ako paghimo og blog sa una. Apan tungod tingali kay duna na akoy lindog wala na kaayo akoy gana mopadayon pa og blog.
Niadtong miaging semana gipasulti ako sa Aboitiz atubangan sa mga bloggers kon unsaon pag kuahag picture o hulagway sa mga butang o kalihukan nga may kalabutan ang kabilin. Ikatulo ako nga mamumulong niadtong maong tigum. Naguna ang akong mga higala nga sila ni Boboy Costas ug Jason Baguia.
Wa ko mahibawo kon asa ko mosugod sa akong isulti mao nga ako na lang gihisgutan ang mga bisag unsa nga may kalabutan sa kabilin nga mahimo nilang kuhaan og hulagway. Una gitunga ko sila kalihukan ug sa mga butang.
Ang kalihukan gitunga ko sa relihiyuso ug sa taohanun. Ang relihiyuso gitunga ko pa ngadto sa mga simbahan (Katoliko, ubang Kristiano, Muslim ug uban pa) ug sa mga kalihukang may kalabutan sa pagtuotuo.
Ubos sa relihiyun gi lista ko ang mga kalihukan sa Kwarisma, sa adlaw sa minatay, sa mga pista, sa pasko ug sa akning giingon nilag KBL o kasal, bunyag ug lubong. Sa mga kalihukang pangtuotuo gihisgutan ko an panambal, paghalad sa mga ispiritu para sa maayong abo tug sa mga sayaw para manganak ang dili maka anak.
Sa mga taohanung kalihukan gilakip ko ang politika, sugal ug mga bangga sa ma mga paugnat sa kusog ug sa mga indigay sa kaanyag, lakip ang pagwant sa mga bayot.
Sa mga butang giapil ko ang heramanita ug hinagiban nga gipanggamit sa usa ka katilingban. Dayon ang estatuwa ug mga dibuho, mabulokn man o dili, ginamit ang lainlaing materyalis. Giingnan ko usab ang nanambong nga lakip sa mga butang sa kabilin ang mga sulod sa us aka museo.
Giingnan ko sila nga mas maayo kon dunay external falsh nga gamiton uban sa ilang camera para makaapas sila mga galihuk sa usa ka kalihukan –sama sa mga nanayaw sa us ka sayaw pahinungod ug ingon man sa mga prosisyon.
Gi rikomendar ko ang pag gamit og tripod ug reflector kon mga butang sulod sa balay o sa ngiob nga lugar para makuha usab nila ang tinuoray nga kolor sa palibut.
Ambot lag mituo ba sila sa akong gipangyawyaw apn nalipay ako nga naapil niadtong maong panagtigum nga mosibya sa atong kabilin nga mamahimung taytayan sa atong mga kaagi ug sa ugma sa mga mosunod kanato.