Mañana

Matud pa nila, wala sa mga karaang tribo sa kalibutan ang idea o concept sa “ugma.” Sa ato pa dili lang “it’s now or never” ang ilang prinsipyo” kun dili “it’s now or nothing.”  Apan dihang nakat-on na ang mga tawo kabahin sa “ugma” nahimugso ang multiple postponement–ugma na lang, ugma na lang. The birth of procrastination, maingon ta. Dunay mga miingon niadto nga ang Pinoy dunay mañana habit. Ang “mañana” kinatsila sa ugma. Tomorrow, sa Ininglis pa.

Ania ang lyrics sa Tomorrow sa musical nga Annie:

The sun’ll come out/Tomorrow/Bet your bottom dollar/That tomorrow/There’ll be sun!

Just thinkin’ about/Tomorrow/Clears away the cobwebs/And the sorrow/’Til there’s none!

When I’m stuck a day/That’s gray/And lonely/I just stick out my chin/And Grin/And Say/Oh!

The sun’ll come out/Tomorrow/So ya gotta hang on/Til tomorrow/Come what may/Tomorrow!/Tomorrow!/I love ya Tomorrow!/You’re always/A day/A way!

Duha ka pelikula ang mipatukar ning kanta sa “Annie” sa akong bagol-bagol. Ang usa mo ang “Bunt” sa Korean film festival diin ang usa ka bata nga “special” momata sa tungang gabii ug mangita sa adlaw.

Ang ikaduha nga pelikula mao ang documentary kabahin ni Paco Larañaga nga giulohag “Give Up Tomorrow.”

Wala gihimong santos si Paco (nga usa sa pito nga gihusgahang galugus-patay sa Chiong sisters) ning maong pelikula apan tungod sa iyang gipamulong nga naglakip sa title niani nahimo siyang hardcore philosopher.

Atimanon ta una ang semantics. Ang “Give Up Tomorrow” sa title wa magpasabot nga kalimtan o ilabay na lang ang ugma. Mao kini kasagaran nga interpretasyon sa wala makakita sa pelikula. Ang giingon ni Paco ingon niini: When I’m about to give, I say, give up tomorrow. When tomorrow comes I say I’ll give up tomorrow.

Sa ato pa usa kini ka positive use sa perpetual postponement of an apocalypse. Para kanako ang saktong kahulogan sa title mao kini: Ugma na lang ko modawat sa akong naaguman.

Maayong pagkahimo ang pelikula. Kun nakadesider ka na nga si Paco criminal malagmit di ka na matandog ning maong pelikula. Ako nga kanunay ug kanunay gayud  nga madudahon ug way pagsalig sa popular opinion (think tsunami hysteria) nakumbinser sa pelikula nga 1) dunay “mistrial” sa pagbaliwala sa hukmanan sa pipila ka motion ug ebidensya nga gisang-at sa abogado sa mga akusado ug labi na sa pag-apil-apil sa presidente sa nasud niadto; 2) daw dili normal ang behavior sa judge ug morag diha kiniy psychological problem sa panahon sa hearing; 3) daw nahimong megalomaniac si Thelma Chiong sa kamatayon sa iyang duha ka anak nga daw natugkan siyag gahum ug  katungod sa pagkuha sa kinabuhi ni Paco; 4) Murag gihimong exercise sa people power sa mga Sugbuanon ang hearing ug nga dili sila buot balibaran sa ilang kauhaw sa pagkastigo sa upat ka suspetsado bisan pa man kun ma acquitted kini .

Tinuod ba kining maong mga punto o maayo lang gyud kaayo pagkahimo ang maong pelikua ug mao nga nagmalampuson kini isip propaganda?

Tungod sa akong pagka-Scorpio kanunay ako nga madudahon sa popular thought pero daw moduyog ako sa mga panaway sa kadaghanan ning slogan kon catch phrase sa Cebu Technological University nga “University of Tomorrow.” Mura ganig buot nila ipasabot nga ingon niini ang University ugma damlag. Apan lagi kay language is not only denotation but connotation mahimo na kining sabton nga unibersidad nga di gyud moabaot kay kanunay pa man kining gahuwat sa ugma. What if tomorrow never comes?