Takip-soso
Ubos sa akong bintana may mga tanom nga mibutho ug mikanap. Mura kinig water lily apan gagmitoy lang kaayo.
Buot ipaluka kini sa akong manghud kay makapapundo kuno kini sa tubig ug nga sa ingon makapadali kini pag palunop sa amoa.
Kini gung way puas nga pagpangispalto sa kagamhanan nakapatubo man sa dalan og kapin sa dangaw nga gibag-on. Tungod niani mas taas na ang mga kadalanan kay sa mga residential lots o tugkaran sa mga panimalay. Mao nga kun kusog ang uwan manaog ang tubig gikan sa espaltado nga dalan paingon sa mga tugkaran. Ug kun tunga sa adlaw ang way undang nga ulan peligro nga mosulod na sa kabalayan ang tubig.
Apan gihangyo ko ang akong igsuon nga di lang ibton kining maong mga gagmay nga tanom. Giingnan ko siya nga basta duna lay kadaganan ang tubig dili gyud kini mapundo. Hawanan lang og lutsanan moagi ra gyud ang tubig. Ug ang yuta nga natabunan ning aong gagmitoy nga tanom mosuyop man sa nahabiling mga tubig.
Mas ganahan man gud ko nga berde ang akong makita inigtambo nako sa bintana. Di ko ganahan motan-aw sa kolor sa opaw nga yuta.
Gawas pa, daghang mga kaba-kaba ug mga insekto ang sakdap sakdap niani. Nindot usab tan-awon ang lihok niani kon hapakon kini sa hangin ug ingon man ang anino sa mga sanga nga motabon niani ug moporma og abstract patterns. Mao nga nahimo kong praktisanan sa akong camera kining maong luna.
Ang manok anhi sab mangitag wati. Ug kausa nakataghap kog kuhag hulagway sa ulo sa himungaan nga mibutho tungatunga ning mga tanum. Gi-edit ko nig gamay ug gi-post sa Facebook. Mi comment ang akong amigo nga maayo kuno kini nga putahi-manok ug Gotu Kola.
Gi-Google ko dayon kon unsa kining tanoma ug tuod man nasayran ko nga paborito kini sa mga herbalist ug New Age alternative medicine/supplement users. As usual nameligro nga mahulog kini sa mga way klaro nga “cure-all.”
Nagkanayon ang usa ka website nga dugay na kining gigamit isip panambal sa India, China, Sri Lanka ug Indonesia. Maayo kuno kini sa respiratory infections and circulatory problems. Sa ato pa makatabang kuno kini sa sirkulasyon sa dugo ug sa problema sa pagginhawa. Gani, dunay laing site nga miingong expectorant kini. Matud pa sa usa ka legend niani, gihinganlan kinig “fountain of life” kay kuno may Insik nga herbalista nga miabot ang pangidaron og 200 ka tuig sa paggamit niani. Katuohan dili?
Matud pa sa lain nga site dunay mga folkloric systems nga migamit niani para sa tuberculosis, syphilis, dysentery, hypertension, venous extremity problems and common cold. Ug sa China, Sri Lanka ug Madagascar giingong anti-depressant kini ug motambal og mental and neurological problems.
Kaganinang hapon gipaibot sa akong manghud ang mga gotu kola nga nanandig sa tubo kay mao kuno kini magdag taya. Akong gipapilian ang usa ka kumkom nga naibot, gihugasan, gilaga dayon giinom ko isip cha. Paitpait gihapon akong baba bisag giasukaran kinig usa ka kutsarita. Wala ra ko malipong apan gipaningot ko ug miguwa akong sip-on. Ambot lag makapaminus ba nis pamaul sa akong joints.
Sa America gitawag kinig pennywort, marsh penny, water pennywort ug sheep rot. Sa Tinagalog gitawag kinig Taingang daga, Takip kohol ug Takip-soso. Takip-soso? Tingalig fashion designer ang gahatag nianing ngalana para himuon kining nipple cover sa usa ka sinena. Kun gusto kamong mosuway niani inyo kining mapalit kada Miyerkules sa mga vendors sa palibot sa Redemptorist Church.
